14 November 2023

Plan B

Source Wikipedia: Quote “A plan is typically any diagram or list of steps with details of timing and resources, used to achieve an objective to do something. It is commonly understood as a temporal set of intended actions through which one expects to achieve a goal" unquote

Unconscious, spontaneous behaviour under duress is beyond the scope of this article. A business perspective is considered throughout.

Behind this popular as well as fascinating word the rationale lies around the fact that every action needs a plan. Whether thought of, spoken or written any act is programmed in one form or other.

However before an action is set to proceed a goal needs to be clearly identified and defined. Thus in general the path to successful fulfilment of purpose relies on a sound, achievable, respectful planning cycle design. Therefore the top layer of a corporation’s ambition needs to be outlined as the first priority. Followed by objectives and finally broken down to respective targets.

Actually the processes periodicity provides the assistance needed, since a comparative statistics based on previous data sheds light to goal setting. Foresight of the future conjecture plays a vital role and together with a conclusive market evidence constitute an exceptional and beneficial plan. Working-out arrival location’s region demands scientific knowledge as well as cognitive ability. Accordingly every aspect of research and survey should be carried out with a well-balanced team.

Let’s dive in to planning sequence which consistently kicks off in the following order.

30 October 2023

Zugzwang

Satranç oynamayı ne kadar çok sevdiğimi ve özellikle genç yöneticilerin oyunun anlamını öğrenmeleri gerekliliğini hep dile getirmişimdir.

Gece uykudan önce mutlaka uluslararası bir oyunun analizini izlemiş veya satranç bilmeceleri çözmeye çalışmışımdır. Gün boyu yaşanan ve zihnimizi kurcalayan sıkıntıların yaşantımızda eksik olmadığının farkındayız. Kısa bir süreliğine beynimizde yüklü konulardan uzaklaşmak rahatlık sağlamaya yardımcı olacaktır.

Satranç tahtasında sıralanmış taşlara dokunmadan hayalinizde kurguladığınız gelecek hamlelerini planlamak… Rakibin neredeyse düşüncelerini okumak ve olası tehditlere karşı doğru önlemleri alabilmenin kabiliyetini geliştirmek… Eminim her oyundan sonra iş dünyasına yansıyacak dersler çıkarılacaktır. Kazanç ve kayıp durumunun analizinin oraya koyacağı öğrenim bir sonraki oyunda mutlaka tahtaya yansıyacaktır.

Usta oyuncuların zamanlarının büyük bölümünü geçmişte oynanmış karşılaşmaların stratejilerini anlamak doğrultusunda kullandıkları bilinmektedir. Açıkçası tarihten anlamlı çıkarımlar yapan oyuncular çok daha başarılı olmaktadır. Kaldı ki renklilik ve çeşitlilik açısında hiçbir müsabakada aynı hamlelere rastlanmadığı gibi gelecekte de bu mümkün olmayacaktır.

Satrancın en çarpıcı özelliğinin ise sahanın yani tahtanın oyuncular tarafından görünür olmasıdır. Oyun şeffaf bir ortamda gözler önünde kıyasıya bir mücadele ile sürdürülmektedir. Bir diğer çarpıcı etken oyunun süresinin önceden belirlenmiş olmasıdır. Oyuncu toplam süreyi aşmamak kaydıyla her hamlede ne kadar bekleyeceğine veya düşüneceğine karar verebilmektedir.

Satrancın esaslarının basitliği ötesinde küçük ancak oyunun sonucuna direkt yansıyacak kurallardan size bahsetmiştim. Pata “Stalemate” hakkında daha önceki makaleyi okuyabilirsiniz. Şahı mat etmenin yegâne yolunun önce uyarı sonra teslimiyet olduğunu vurgulamıştım. Şahın etrafının tamamen sarılması ve hiçbir kuvvetinin hareket kabiliyeti bulunmaması durumunun PATA yani beraberlikle sonuçlanması şaşırtıcı olabilir. Hatta açık ara üstün durumda olan oyuncu karşı tarafın akıllı düşüncesi ile kazanmakta olduğu oyundan tam puan alamayabilir. Kazanmanın rehavetine kapılmanın umulmadık, beklenmedik neticesi ağır olabilir.

Zugzwang ilginç bir terim… Önceleri tam olarak ne zaman ve nasıl bir durumda zugzwang oluşacağını kavrayamadığımı itiraf etmeliyim. Ta ki başıma gelene kadar…

Almanca iki kelimenin birleşmesinden doğan özgün bir deyiş… İçinden çıkılamayan durumu ifade etmekte ve neredeyse nokta atışı yorumlamamızı sağlayan bir kavramdır.

Sözlükler Almanca, “ZUG” kelimesinin Türkçe karşılığı tren, hareket olarak verilmektedir. Almanca “ZWANG” kelimesi tanımı ise Türkçe zorunluluk, zorla, mecburen ifadelerine denk gelmektedir.

29 October 2023

Cumhuriyet 100. Yıl

Bu sabah ne kadar mutlu bir güne uyandığımızı gururla hatırlayacağız. Tanıklık ettiğimiz Cumhuriyetimizin 100. yılı kutlamalarından tam 100 yıl önce...

Türkiye Büyük Meclis tarafından Cumhuriyet kararı 29 Ekim 1923 gecesi saat 20.30'da verildi. On beş dakika sonra 20.45'te Mustafa Kemal Paşa Cumhurbaşkanı seçildi ve meclis kürsüsünden yaptığı konuşmasının son bölümünde söyle seslendi ulusa...

"Her zaman saygıdeğer arkadaşlarımın ellerine çok içten ve sıkı bir şekilde yapışarak kendimi onlardan bir an bile ayrı görmeyerek çalışacağım. Ulusun sevgisini her zaman dayanak noktası kabul ederek, hep birlikte ileriye gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti mutlu, başarılı, muzaffer olacaktır".

Atamızın işaret ettiği *ileriye gedeceğiz* hedefini, hayallerimizin peşinden koşarak, birbirimize güvenerek, mutlulukla gerçekleştirmek üzere çok çalışacağız.

Cumhuriyetimizin 100. Yılı kutlu olsun… Daha nice 100 yıllara.

26 October 2023

2023 TTGV İklim Öncüsü - Ödül Töreni


Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfının (TTGV) amaçları doğrultusunda Bilim, ArGe ve İnovasyon, Teknoloji, Ticarileşme alanlarında genç yetenekleri teşvik etmesi ve ödüllendirmesi törenini gururla izledim.
 
2002 yılında “Dr. Akın Çakmakçı tez ödülleri sanayide uygulanmış örnek akademik tez çalışmaları”  konu başlığı altında ilk kez uygulanması... “Dr. Fikret Yücel – Ödülleri - ArGe, Teknoloji ve Inovasyon alanında özgün çalışmalar” olarak 2015 yılından itibaren sahiplerini bulması... 2018 yılında üçüncü nitelik “Mehmet Şuhubi Ödülü - Teknoloji Ekosistemindeki Başarılı Girişimcilik Hikâyeleri” ve “Refik Üreyen Ödülü – Ar-Ge Organizasyonlarında Liderlik Öyküleri” eklenmesi...
 
Akademik araştırmanın, özgün tasarımın duyarlılıkla yürütülmesinin çağdaş sonuçlarına tanıklık etmenin mutluluğunu yaşadım. Ödül kazanan katılımcıları yürekten kutluyorum. Övünç kaynağımız olan araştırmalarının gayretli ellerinde özgün ürünlere dönüşmesini diliyorum.
 
Dr. Akın Çakmakçı - Öncü Araştırma Ödülü
Prof. Dr. Can Erkey - Yakıt pilleri ve yeşil hidrojen üretimi konusundaki öncü araştırmaları ve ticarileştirmeye yönelik çalışmalar.
 
Dr. Fikret Yücel - Öncü Kuruluş Ödülü
Lentatek – Hidrojen ve yakıt pilleri alanında ArGe odaklı öncü ürün geliştirme çalışmaları.
 
Mehmet Şuhubi - Öncü Sivil İnisiyatif Ödülü
Shura Enerji Dönüşümü Merkezi - Enerji ekonomisi ve politikaları alanındaki araştırma çalışmaları.
 
Refik Ürüyen - Değişim Lideri Ödülü
Dr. Ahmet Altınay – Lityum iyon pil ve hidrojen üretimine yönelik araştırma ve çalışmalar.

Ufkumuzu açan, başarmanın vazgeçmemek olduğunu aktaran değerli konuk konuşmacı Ahmet Şerif İzgören’i hayranlıkla izledim. Tebrik ediyorum.
 
TTGV Yönetim Kurulu, Genel Sekreterlik ve Yöneticiler ve ödül sürecine emeği geçen TTGV uzmanlarını yürekten kutluyorum.

16 October 2023

Bilgi ve İletişim Teknolojileri - Kaldıraç Etkisi

Bilgi ve İletişim Teknolojilerinin ekonomik kalkınmaya kaldıraç etkisini BIT pazar rakamlarına kısaca göz atarak başlamanın doğru olacağını düşünüyorum.

Türkiye BIT pazarı büyüklüğü kapsamında farklı rakamların değerlendirildiği bir süreçten geçmekteyiz. Araştırmalar 2023 BIT gelirlerinin ortalama toplam değerinin 22-24 Milyar $ seviyesinde tamamlanacağına işaret etmektedir.

Sektörümüzde uzun bir süredir yavaş ta olsa daralma yaşanmaktadır. Salgınla birlikte yeniden tanımlanan davranışlar önceleri olumsuz koşulları beraberinde sürüklemişti. Ancak başlangıç aşamasının sindirilmesi ve teknolojinin tetiklemesi neticesinde, gelirlerin yeniden artacağı tahmini gerçekçi görülmektedir. Belirsizlik yerini berraklaşmaya bırakmaktadır. Görünen ufuk şaşkınlık uyandırmaktadır. Görüntü küçümsemeyecek ciddiyetle indirilmeli, çıkarımlar süzülerek yol hartaları belirlenmelidir. Zira teknoloji her alana köklerini salmaya ve vazgeçilmezliğini kanıtlamayı başarmıştır.

Günümüzde Türkiye BIT pazarının bileşik büyüme oranı “CAGR” %7 civarına yükselecek kuramı sıklıkla dile getirilmektedir. Böylesine ciddi bir ilerleme oranı pazar büyüklüğünü 2027 yılında 28-39 Milyar $ seviyesine taşıması ise beklentiler açısından olasılığı yüksek bir öngörüdür.

Bilişim sektörü içinde yıllarca emek vermiş yönetici ve uzmanlarımız hatırlayacaktır. Mayıs 2018 tarihinde yayınlanan Tübisat1 Raporunda 2017 BIT pazarının toplam hacmi 32,1 Milyar $ olarak açıklanmıştı. Bir önceki yıla göre artış oranı %2,8 olarak kayıtlara geçmiş ve gelecek iyimserliğimiz heyecanla devam etmişti. Rakamların ifade etmiş olduğu verilerin daha yakından incelenmesi neticesinde, BT/IT orantısızlığı planlama için güzergâh oluşturmaya yardımcı olacak bilgiyi bizlere yansıtmıştı. Bilgi Teknolojileri “BT” 11,2 Milyar $ İletişim Teknolojileri “IT” 20,8 Milyar $ rakamları o günlerde bilgi teknolojilerinin, iletişim yani taşıma hizmetlerinden oldukça geri kalmış olduğunu ifade etmekteydi. Tübisad1 2022 Pazar Verileri çalışması ölçeklerin aynı doğrultuda takılmış olduğunu göstermektedir.

Oysaki küresel pazar kavramları değişmemekte ve gelir akış alışkanlığı BT lehine süregelmektedir. Böylece yenilikçi yatırımların önceliğinin nasıl belirlendiğini tahmin etmek te kolaylıkla anlaşılmaktadır.

2023 küresel BIT gelirlerinin2 önceki yıla göre %4,3 büyüyerek 4,7 Trilyon $ düzeyine ulaşma beklentisi oldukça çarpıcı desen oluşturmaktadır. Ağırlıklı ilerleme BT hizmetleri ve yazılım alanında gözlemlenmektedir. Olgunlaşmış yazılım çözümleri genişlemenin liderliğini, çift rakamlar “%13” üzerinde engel tanımayan bir oran ile zirvede tutmaktadır.
Sayısal dönüşümün ekonomiye katkısının kısıtlı yorumlandığı ülkemize konunun biçimlenmesini özlemle beklemekteyiz. Etrafımızı çepeçevre sarmalayan teknolojinin izleyicisi olmayı benimsemenin de zorluğunu yaşamaktayız. Mesleklerin yok olmaya yüz tuttuğu çağımızda hiçbir alan güvende değildir. Dönüşümün bir teknoloji projesi olarak yorumlanmaması gerekliliğini kavramak zorundayız.

Üretici Yapay Zekâ kullanıldığı ölçüde hayranlık yaratmaktadır. Sağlamış olduğu imkânlara inanmanın çarpıcı çekiciliğini korumaktadır. Elbette atılım beraberinde tedirginliğin işaret fişeklerini de ateşlemiştir. Geniş anlamda tasarım görkemli duruşunu, makine öğrenme, derin öğrenme felsefeleriyle birlikte başka bir boyuta taşımıştır. Görsel ve estetik olduğu kadar bilimsel altyapılara dayanan geliştirme süreci inanılmaz seviyede hızlanmıştır.

Kalkınma hamlelerinin modellenmesi, senaryoların çalıştırılması, prensiplerin belirlenmesi deneyim ve bilginin en yoğun kullanıldığı alanların başında gelmektedir. Araştırmalar zaman almakta, veriye ulaşım dikkat ve beceri gerektirmektedir. Önceden eğitilmiş üretken yapay zekâ bilgelik denizinin en derin noktalarına erişerek isteri derleyecektir. Verilerin analizini anlaşılır şık bir sisteme dönüştürmesi arayışın ve uğraşın hemen neticelenmesini sağlayacaktır. Oracıkta, hemen şimdi, neredeyse anında karmaşık formülleri çözecek cevapları renkli yapıtlarla oluşturacaktır. BIT teknolojilerinin çekici gücü kalkınmanın kilidi ve anahtarı olmaya hazırdır. Hünerlerimizi yenilemeliyiz, mesleklerimiz süratle yeniden tanımlanıyor. Teknolojiyi özümsemek, uyum göstermek ve harika aracı yerinde, zamanında ve doğru kullanmak mecburiyetindeyiz.

Yaygınlığının sınır tanımadığı teknoloji, gündelik yaşantımızdan uz görümüze kadar her alanda ilk başvurduğumuz araç konumuna yükselmiştir. Sanal ortamda, çevrim içi, eş zamanlı, yerleşik gerçek varlıkların sanal aynıları karar sürecine yeni zemini oluşturmuştur. Sunulan önerileri olduğu gibi kabul eden teslimiyetçi bir yaklaşım kavşakta yanlış çıkışı seçmemize sebep olacaktır. Aracın bileşenlerinin, kıvrımlarının, algoritmalarının bilincine varmamız kaçınılmazdır. Zaman kaybetmeden öğrencilerimize, eğitim sistemimize gelişmeleri aktarmak başlıca amacımız olmalıdır. Öncelikle düzenlemeler yenilikçiliği destekleyecek şekilde ele alınarak hedefler belirlenmelidir.

Kalkınmamız, ülkede kalacak katma değerin rakiplerimize kıyasla yüksek düzeyde olmasıyla sağlanabilecektir. Dolayısıyla uç teknolojileri geliştirmekte, öğrenmede ve yaşantımızın ayrılmaz bileşeni olarak kabullenmekte çekince, duraksama göstermemeliyiz.

Sağlıcakla kalın.
İcrayı San’at Eyle

ICT = Information “IT” & Communication “CT” Technologies
Kısaltmaları yazıda Türkçe olarak kullanılmıştı.
BIT = Bilgi “BT” & İletişim “IT” Teknolojileri
Digital Twin = Sanal Aynı
Kaynak1 – Tübisat 2018/2022 raporları
Kaynak2 – Gartner STAMFORD, Conn., July 19, 2023
 

29 September 2023

LC Waikiki

Ülkemizin seçkin, güzide kuruluşu LC Waikiki Stratejik Plan Çalıştayında beraberiz. Davet için Özge Alkılınç çok teşekkür ediyorum.

Günümüzde pazarın nasıl dilimlendiği, ürün sağlayıcıların nasıl ihtiyacı öngörerek doğru eşleştirmeyi yapacak süreçler geliştirmeye kaynak ayırabileceklerini konuştuk.

Şirketlerin teknoloji ile olan içiçeliğinin, müşteri memnuniyeti ve sadakatına nasıl yansıyacağını sayısal kurgularla uçtan uca nasıl sistemler oluşturulacağını vurguladık.

Küresel iletişim mimarisinin gelişimi ve nihayetinde varmış olduğu nokta itibari ile yenilikçi şirketlerin uygulamakta olduğu yönetsel yaklaşımlara değindik.

Metaverse ve üretici yapay zekanın düşünce sınırlarımızı zorlayan gelişmesine örneklerle dokunuşlar gerçekleştirdik. Platform sistemlere veri sağlayan nesnelerin İnterneti IOT algılayıcılarının günümüzde erişmiş olduğu akıl almaz yaygınlığının şaşırtıcı boyutunu konuştuk. IOT duyargalarının giyilebilir teknolojilerle nasıl bilgi ürettiği ve bilginin nasıl pazarlama araçlarına dönüştüğünün üzerinde durduk.

Katılımcılara beni dikkat ve ilgi ile izledikleri için. LC Waikiki üst yönetimine davet için çok teşekkür ediyorum.

26 September 2023

Teknolojinin Işığında - Gölgesinde Sanayi

Kocaeli Sanayi Odası KSO ve Gebze Rotary Kulüplerinin ortaklaşa düzenledikleri etkinliğe konuk konuşmacı olarak katılmanın onuru yaşıyorum.

Kocaeli Sanayi Odası Meclis Başkanı Tahsin Tuğrul'a ve Gebze Rotary Kulübü Başkanı Fethi Olut'a böylesine ilgili ve geniş katılımlı bir toplantı için çok teşekkür ediyorum. Sanayicilerimizin ve iş insanlarımızın merak ettikleri konuları, soruları ile açıklığa kavuşturmak istemeleri anlatımın zenginleşmesini sağlıyor.

Teknolojinin akıl almayacak seviyede gelişmesi aynı zamanda bulanıklaşması, uygulama arzusu kadar kuşkuyu da beraberinde sorguluyor. Amacımız belirsizlikleri berraklaştırmaya çalışmak ve farkındalığı arttırmak. Küresel yönetsel kavramların değişiminin pazarda yaşanmakta olan müşteri ihtiyaçlarının dilimlenmesi olarak tanımlıyoruz. Çeşitliliği önemsemenin ve gelecek öngörüsü yapabilmenin kıymetini anlamaya çalışıyoruz. Ürün ve hizmetlerin renklenmesi ile birlikte üretimin eş zamanlı çıktı sağlamasının zorluğunu aşabilecek araçları gündeme taşıyoruz.

Dolayısıyla karar mekanizmalarını destekleyecek ve hedeflerin belirlenmesinde hemen yanı başımızda bulunacak üretici yapay zeka (genAI) tanımı ile devam ediyoruz konuşmaya. Bilgiye erişen, araştıran, derleyen, derin öğrenen yapay zekanın elde etmiş olduğu sonuçları nasıl sergilediğinin sistemini tartışıyoruz. Sahnelenen çözüm neticelerinin belge, sunum, görsel, 3 boyutlu baslı olarak ortaya çıkması ise kafaları karıştırıyor.

Teknolojiden kopmamanın, sezgileri yorumlamakta arkadaşça bilgi edinmenin başarının anahtarı olduğu gerçeğiyle yüzleşiyoruz. Veri miktarının inanılmaz rekorlara koştuğu çağımızda uzmanlığın verinin gücünü kullanmak olduğuna karar veriyoruz. Kullanılan bilginin saflaştırılması ayrıcalığı elde etmenin, verimliliğe katkısını değerlendiriyoruz.

Zaman yitirmeden "Meteverse" ve "GenAI" öğrenim çabalarına hız vermenin yeterince kaynak ayırmanın zorunluluğu sonuç olarak ortaya çıkıyor. Sert ve kırılgan bir zeminde yürümenin verdiği ürküntü yerine tutumumuzu değiştirmek ve dolayısıyla çağdaş teknolojiyi özümsemek mecburiyetindeyiz.

Etkinliğin düzenlenmesine emeği geçenleri ve katılımcıları kutluyor ve teşekkür ediyorum.

22 September 2023

Açık Kaynak Kodu - Geçmiş Zaman Olur ki Cihan Değer

Açık Kaynak Kodu

Geçmiş zaman olur ki, hayali cihan değer” atasözümüz, konumuza yakıştı mı bilemedim. Anlamını ne kadar beğendiğimi her fırsatta ifade etmekten kaçınmadığımı söylemek isterim. Günümüzde kazandığımız tüketim toplumu alışkanlıklarımızla, bırakın yakın geçmişi dünü bile hatırlamayarak yaşamanın, kaçınılmazlığı deneyimliyoruz. Unutmamak gerekir. Geleceği tasarlamanın cazibesi böylesine geniş kapsamlı tarihi hikâyelerle ancak renkleniyor. Yazılım alanında öyle süreçlerden geçildi ki şimdi dönüp bakılacak olunsa, incelense, araştırılsa hayal bile edemeyecek değerlerin nasıl fayda sağlandığından ders çıkarılabilir.

1972/77 yılları arasında üniversite öğrencilik yaşamımda üst seviye dillerden Fortran ile tanışmış ve yazılım derslerini iple çeker olmuştum. Samimiyetle itiraf etmeliyim ki anabilgisayarı “mainframe”, gelişmiş bir hesap makinesi olarak algılamıştım. Kalbim elektronik için atmaya programlanmıştı ve vazgeçmem akıl dışıydı.

1980 - 40 yıl önce elektronik mühendisleri donanım ağırlıklı ürün geliştirme yetilerini kusursuz mantık devreleri üzerine kurguluyorlardı. Matematiksel girdi ve çıktı fonksiyonları ve hesapları neticesinde çözümler beklenen sonuçları isabetle yerine getiriyordu. Yalnızca devre üzerinde işaretlerin akış hızına bağlı olarak bir çırpıda karar bilgisine erişiliyordu. Fizik en yakın kapsama alanı ve komşu bilim dalı olarak öne çıkmaktaydı.