15 March 1991

Ankara - Turgut Özal Bakü 15 Mart 1991

Sayın Turgut Özal Moskova üzerinden Bakü'ye geçiyor. PTT Genel Müdürü Emin Başar talimat veriyor. Sayın Özal Bakü'den ilk konuşmayı Ankara'ya yapacak. Bütün çabalarımıza rağmen bağlantıyı sağlayamıyoruz.

15 Mart sabah Ankara'ya gidiyorum direkt Ulus Santralındayım. Osman Gözüm ve Mehmet Taşaltın bağlantı için büyük bir uğraş veriyorlar. Ermenistan, Karabağ, Laçin Koridorundan geçen Radyolink verimsiz çalışıyor ve konuşmaları algılamakta sıkıntı çekiyoruz. Bakü'den numara çevirmek ise imkansız. Bakü'de bulunan Netaş'lı arkadaşımız Mehmet Günesen ile temastayız.

Kendisinden sorunu rahatlatacak bir çözüm rica ediyoruz ve bir adet DTMF telefon bulmasını talep ediyoruz. Amacımız Ankara'dan cevir sesini Bakü'ye uzatmak ve DTMF tonları ile numaraları almak. Hepimizin akıl almaz diyebileceği olay gerçekleşiyor ve Bakü'de bir tane DTMF telefon bulunamıyor. Sorun ciddi ne yapalım? 15 Mart akşam ve gece hiç uyumuyoruz ve sabahı santralde ediyoruz.

16 Mart sabah, Mehmet Taşaltın müthiş bir fikirle ortaya çıkıyor ve teknoloji seviyemizi düşürelim Ankara DMS yerine XBAR kullanalım önerisini getiriyor. Çevir sesi verip numaraları toplayan "Originating Register" OR Bakü'ye tahsis ediliyor ve çevir sesi Bakü'ye uzanıyor. Bakü'deki çevirmeli telefon kapalı, açık fark etmeden çevir sesini sürekli alıyor, alıyor. telefon kaldırılıp ilk numara çevrilmeye başlandığında ben elle çevir sesini kesiyorum ve darbeleri sayıyorum. sonrasında çevrilen rakamı Ankara'daki DTMF telefondan DMS santraline gönderiyorum ve iki devreyi birbirine bağlayarak görüşmeyi sağlıyoruz.

Emin Başer Bakü'de denemeye başlayana kadar sistem çalışmıyor, ancak Sayın Turgut Özal salona girip telefonu kaldırınca Emin Başer bu kadar çabuk çevir sesi gelmesinden kuşkuya düştü "bunda bir şeyler var diye bana baktı" olarak daha sonra bize anlattı. Ben rakamları sayıyorum ve numarayı tekrar tuşluyorum ve çalışıyor. Sayın Cumhurbaşkanımız Sayın Başbakanımız Yıldırım Akbulut ile ilk görüşmeyi yapıyor. Sevinçten ayağa kalkıyoruz ve gözyaşlarımız tutamıyoruz.

Tam her şey bitti derken Netaş Genel Müdürümüz Brian Damrel bende bir Kanada'yı aramak istiyorum diyor. Bende panik rakamları sayıyorum, tekrar tuşluyorum ve ve Bakü ile Kanada direkt görüşüyor. Daha sonra bir iki görüşme daha yapılıyor ve bağlantıyı sonlandırıyoruz. 16 Mart uçakla İstanbul'a dönüyorum.

Türkiye dönüşü konuyu Emin Başer'e anlatıyoruz ve kendisinden övgü ve helal olsun dönüşü alınca ne kadar büyük bir görevi yerine getirdiğimiz fark ediyoruz. Azerbaycan/Türkiye ilk görüşme tarih yazılıyor ve sonrasında iletişim hızla gelişiyor.