1 - Inovasyona Tarihsel Bakış
Sevgili
okuyucular, yeniden ve sıkıcı bir inovasyon anlatımı daha mı diye düşündüğünüzü
tahmin ediyorum. Ancak sürekli ve çekinmeden, tükettiğimiz ifadenin aslında
somut bir kavramı içerdiğini anımsatmak istiyorum. Doğru bir dayanak olarak
anlamlandırıldığında verimliliği, başarıyı ölçmenin somut bir aracı
olabileceğinin ayrıntılarına birlikte göz atalım. Kısa sürede fark edilecektir,
canlılığı, heyecanı tetikleyen saygı duyulması gereken bir kavram aklımızın bir
köşesinde belirmeye başlayacaktır. Ayrıca hatırlamakta fayda olduğu gerçeğinden
hareketle “Ölçülmeyen ve kıyaslanmayan hiçbir süreç yönetilemez” ifadesinin
doğruluğudur.
Britannica inovasyon
kelimesini şu şekilde tanımlıyor;
“İnovasyon, bir
şeyi yapmanın yeni bir yolunu yaratmaktır, bu girişim, somut (örneğin, yeni bir
ürün geliştirilmesi) veya soyut (örneğin, bir soruna yönelik yeni bir felsefe
veya teorik yaklaşım geliştirilmesi)” olabilir.
Süreç Nasıl
Başladı?
Yıllar önce
teknolojinin gelişmesiyle birlikte, gündelik yaşantımızın bütün alanlarını
kapsayan yeni bir kelime ile tanışıldı. “Innovation”. Sözcüğü Türkçeye çevirmek için bütün imkânlar
seferber edilmişti. Elbette yeni ve yalın bir kelime icat etmenin zorluğu kısa
sürede anlaşılmıştı. Dolayısıyla tipik ve geleneksel alışkanlıklarımıza
başvurulmuş ve olduğu gibi Türkçeye devşirilmişti “İnovasyon”. Çabucak kurumsal
dünyanın vazgeçilmez akımı olmuştu ve zihinlere yerleşen algı inovativ olmaktı.
Cezası yarıştan kopmak olarak öngörülmüştü.
Beğenilmesi şaşırtıcı
hızla gelişti ve ayaküstü kararlarla ivmelendi. Sonuç olarak tempo yükseldi ve dalga
dalga toplumun her kesiminde kabul gördü.
Keşfedilen çığır
açıcı buluş nihayet Türkçe karşılığını da kazandı. Yenilikçilik. Tam olarak İngilizce karşılığı olmasa da tanım olarak
geniş bir bakış açısını kapsamaktaydı.
2 - Yeni Ürün Nasıl Tanımlanır?
Ürünlerin yaşam
eğrileri incelendiğinde, doğal bir çevrimi izledikleri kuramı ile
karşılaşılmaktadır.
Fikir Aşaması:
Pazar
ihtiyaçlarının belirlenmesi…
İş planı
tamamlanması ve onayı…
Ürünün koşullara
uygun tasarımı…
Üretim
Aşaması:
Bileşenler
Tedarik…
Standartlara uyumluluk…
Verimlilik,
rekabetçilik…
Satış Aşaması:
Pazarda tutunma,
karlılık…
Müşteri
memnuniyeti, pazar payı…
Bahsedilen
aşamaların ardışık iç içe geçmiş süreç haritaları değer yaratmak üzere
kurgulanmaktadır. Halkaların dizilimi seri ve paralel olarak değer zincirini
oluşturmaktadır. Sistem duyarlılıkla yönetilmektedir ve her adımın kazanımı,
etkinliği ölçülebilmektedir. Sorunsuz yapının işletilmesi bir saatin hassas
donanımını andırmaktadır.
Dolayısıyla yeni
ürün tanımında bahsedilen konu, projelere bağlanmış kaynaklarının yukarıda sözü
edilen aşamalarda sağlayacağı, fayda olarak açıklanmaktadır. Yarar pazarda
rekabetçiliği destekleyici ve payı koruyucu önlenmek olarak
değerlendirilebilmektedir. Ayrıca maliyetler üzerinde gerçekleştirilecek
iyileştirme ve giderlerde sağlanacak tasarruf yeni ürün kapsamı içinde
kıymetlendirilebilmektedir. Kaldı ki düzen baştan aşağı yepyeni bir ürünün
müşterilere sunulması olarak da gündeme gelebilmektedir.
Marifet sıradan
süregelen oluşumun zaman yitirmeden yenilenmesi olarak adlandırılmaktadır.
Değişimin planlaması ve yeniliğe geçiş yavaş ve yumuşak olabileceği gibi daha
sert ve kırılgan programlarda uygulanabilmektedir. Önemli mesele,
yenilikçiliğin kuruluşun davranış felsefesi olarak benimsenmesinde yatmaktadır.
Yine yakın geçmişte yaygın olarak süreç yönetiminde kullanılan yalın “lean”
metotlarını hatırlarız.
Özetleyecek olursak her yıl ürünlerin değer zincirinde elde edilecek iyileştirme bir yıl sonrası için kazanca dönüşecektir. İşletmenin faaliyet gösterdiği dikey pazarlarda iyileştirme aynı oranda hesaplanmayacaktır. Örnek olarak, yukarıdaki şekilde %20 ölçeğinde ilerlemeyle ulaşılan seviyenin ürünün yeni ürün yelpazesine dâhil edilmesi olacaktır. Tutumlarında ısrar eden sayısız işletmenin nasıl düşüşe geçtiklerine tanıklık etmekteyiz. Sarsılmaz gerçek yeniliklerin peşinden koşarak dayanıklı fikirleri desteklemek ve yıl içinde değer zincirinin kazanım ve/veya kayıplarını izleyerek etkin sonuçlar elde etmektir.
3 – Yenilikçilik “Inovasyon” Göstergesi
Sağduyulu yönetim
anlayışıyla, yıl içinde gayretle takip edilen süreç neticesinde mevcut
ürünlerde iyileşme dokunuşları veya tamamen yeni bir ürünün pazarla buluşması
gerçekleştirilmiş olacaktır.
Bir yıl sonra toplam satış hasılası içinde yeni ürünlerin sağladığı getiri oranı yenilikçilik göstergesi olarak belirlenecektir.
İşletmenin
kendisini nasıl tanımladığı, bulunduğu alanın yenilikçiliğe yaklaşımı,
yenilikçilik hedefi belirlemede gerçekçi ve geçerli olacaktır. Yukarıda şeklide
örnekleri verilmiş olan rakamsal veriler işletmenin sırtının yere gelmemesini
sağlayacak ortalamalar olarak düşünülebilir. Ayrıca sıkça sorulan konunun,
verilerin işletmenin hangi rakamlarına dayandırılacağıdır. Rekabetçi
mücadelenin satış, gelir, kar, nakit akışı kapsamında yürütüldüğünü
varsayabiliriz.
Dolayısıyla özveriyle
çalışılan projelerde hangi göstergenin öncelikle izleneceğine işletme yönetimi
karar verecektir. Yukarı tırmanışın güçlükle, neredeyse bata çıka bir
koşturmaca olduğu bilinmektedir. Öte yandan aşağı yuvarlanmak veya savrulmak
ise gezinti gibi değil bir anda gündüz gece gibi oluşabilmektedir. Uzun süreli
bir aldırmazlığın, sürüklenişin sebep olduğu devamsızlıktır. Yenilikçiliğe
odaklanmak ise durumun korunması olmamalıdır. Hedef oranları sektörel kolay
erişilebilir ortalamanın üzerinde belirlenmelidir. Oldukça kapsamlı bütünsel
yaklaşım ile kazanımın paylaşımı da saptanmalı ve iletişimi sağlanmalıdır.
Ayın konusu
Teknoparklara bu çerçeveden bakılırsa, süreci olgunlaştırmak için yenilikçi
çıktılar elde edilebilir.
Bulgu:
Yenilikçilik, bağışıklık kazanılarak, yükselişin doğal çaresi olarak
içselleştirilmelidir.
Unutmayalım, Her
Zaman ve Her Yerde.
İcrayı San’at Eyle.
