Biraz fazla mı geriye doğru yolculuk olacak bilemiyorum. Öykümüz 1980’li
yıllarda başlıyor. Elektromekanik sistemlerin terk edilmesi ve mekân
anahtarlamalı yeni elektronik düzeneklerin tasarımı için heyecanla çalışmaya
başlamıştık. Tüm devreler teknolojik olarak yeni gelişme gösteriyor ve enerji
verimliliği yüksek CMOS “Complementary Metal Oxide Silicon” araştırmacılar tarafından yeni sıçrama basamağı olarak
görülüyordu.
CMOS üstün bir gelişme olarak nitelendirilmesine karşılık geçiş hızlarında
TTL “Transistor Transistor Logic” ile karşılaştırıldığında yavaş kalıyordu. Elbette FET “Field
Effect Transistor” araştırmaları
eksikliği süratle kapamış ve CMOS tasarım hâkimiyetiyle seçenek önceliği
kazanarak, kullanımını yaygınlaştırmıştı.
Anımsamak gerekirse 2002li yıllara varıncaya kadar bulut konusunun gündeme
gelmemesi ve mimarisinin belirlenememesi aslında ihtiyaçtan değil ağ yapısının
sayısal evrimini tamamlayamamasından kaynaklanıyordu. Nasıl olur da, şimdi neredeyse
son derece yalın gördüğümüz 9600 Baud modem ile veri karşılıklı iletilebilirdi.
Gerçi veri miktarı da sınırlıydı ancak iletişim kalitesi dâhil sorunların
çözümünde yeni kavramlar gerekiyordu.
Aynı tarihlerde iş dünyasının veri biriktirmek önce ses iletişimini
sağlamak ihtiyacı neredeyse bir yaşam mücadelesine dönüşmüştü. İşletmeler kendi
yerleşim birimlerinde, kendilerinin yöneteceği, çıktılarına sahip olacakları
güvenilir sistemler kurmak üzere yarışıyorlardı. İşte ilk PABX “Private
Automatic Branch Exchange” böyle bir
gereksinimin fark edilmesi fikrinden doğmuştur. İlk analog mekân
anahtarlamalı Spacenet ve ardından dijital
zaman anahtarlamalı Diginet, Netaş yerel
ürünleri araştırma geliştirme kabiliyetimiz neticesinde iş dünyasının
vazgeçilmez verimlilik aracı olarak pazarda yerini almıştır. Samimiyetle ifade
etmem gerekirse, Türk firmalarının yeni teknoloji uygulamaları küresel
rakiplerine göre daha önce gerçekleşmiştir. Bu nedenledir ki ülkemizde kısa
zamanda 1 milyon PABX kullanıcısına erişilmiştir Netaş’ın ihracatı da rekor
seviyeye ulaşmıştır (1993).
Bulut üzerinde verilerin saklanmasını, analizini, depolama amaçlı
kullanımını bellek teknolojinin gelişmesine ve mikroişlemci gücünün inanılmaz
artışına bağlayabiliriz. Gerçek zamanlı anlık bulut temelli sayısal anahtarlama
sistemlerin yer değiştirmesinin engellerini kaldırmıştır. Canlı, gerçek zamanlı
iletişim işletmelerin kritik süreçlerin veri merkezlerine kaydırılması,
güvenilirlik “Reliability”, güvenlik “Security”, süreklilik “Availability” ve
mahremiyet “Privacy” anlayışının birlikte tanımlanması ve çözülmesi ile mümkün
olmuştur. Pazar konumlanması beklenenin üzerinde gelişen her şeyin servis
olarak kurgulandığı “XaaS” öngörüsü yaşamımızın doğasında var olmaya ve
alışkanlıklarımızı değiştirmeye ısrarla devam edecektir.
Ses, veri ve görüntünün birlikte IP “Internet Protocol” dünyasına göçünü
günümüzde rahatlıkla kabulleniyoruz. Uygulamaya, içeriğe uzaktan erişebiliyor,
kaynakları eş zamanlı paylaşabiliyoruz. Zamanında böyle bir isteği düşünmeyi ve
hayal etmeyi bile içimize sindirmekte zorlanırdık. Veri merkezlerinin,
yeniliklerin tetikleyicisi olarak alınan bütün hizmetlerin dış kaynak
kullanımına imkân vermesi sunucu yerleşik PABX terk edildi. Bulut Bilişim,
yasal düzenlemeleriyle birlikte kurumsal ve kişisel verilerin tamamının saklanması
ve güvenlikle ulaşımı sayesinde vazgeçilmez olmuştur. Çağdaş veri merkezlerinin
donanımı da servis olarak temin etmeleriyle esnek HaaS, “Hardware as a Service”
buluta aktarımının önünde hiçbir engelin kalmadığının bildiricisidir.
Yukarıda sıraladığım gerçek uğraşlar beğeni ile hatırlanıyor. Cevabını
aradığım soru, yerleşke temelli yapısal sistemler donanım, yazılım araştırma
geliştirme yetkinliklerimizi nasıl oldu da toz, duman, sis, içinde buluta taşıyamadığımızdır. Şimdiden merkezi bulut mimarisinde karış karış elde edilen
tırmanışın yerini daha ağ temelli dağıtık, uçlarda da işlem yapabilecek yeni
yapıyı duyumsuyoruz. Dönüşümün biçimleneceği, merkezi yaklaşımın sınırlarının genişleyeceği
ortamlar yakın zamanda yüzünü gösterecektir. Dalgalar üzerinde sörf ve kısa
süreli beğeni ötesinde suyun derinliklerine dalmanın uzun soluklu planlama ile
yarışmanın alışkanlığını benimsemeliyiz.
İklim yeniden şekilleniyor. Tan yeri ağarmadan hareket ederek öne geçmeyi
geçmiş deneyimlerimiz ve etkin hünerlerimizle başarabiliriz.
İcrayı San’at Eyle
